بررسی نیازهای اکولوژیکی، طیف فلورستیک، فیتوشیمیایی و آنتی اکسیدانی عصاره های مختلف گیاه دارویی nepeta cataria l. در استان های گلستان و مازندران

گیاه دارویی nepeta cataria l. متعلق به تیره نعنا گیاهی علفی چندساله است که در استان های شمالی ایران به عنوان مسکن و ضدعفونی کننده قوی استفاده می شود. این تحقیق با هدف شناسایی نیازهای اکولوژیکی، اتنوبوتانی، فیتوشیمیایی (فنل و فلاونویید کل)، آنتی اکسیدانی عصاره های مختلف گیاه و تهیه طیف فلورستیک گونه ها در استان های گلستان و مازندران طی سال های 93-92 انجام گرفت. سرشاخه های گلدار گیاه از دو رویشگاه (440 تا 2300 متر) جمع آوری و عصاره های استونی و متانولی گیاه با استفاده از روش های خیساندن و فراصوت تهیه گردید . اندازه گیری میزان فنل و فلاونویید کل با استفاده از روش های اسپکتروفوتومتری و عملکرد آنتی اکسیدانی با استفاده از روش dpph و نتایج در سطح 5 درصد ارزیابی گردید. نتایج نشان داد گیاه در رویشگاه کوهستانی هزارجریب مازندران با اقلیم سرد و خشک، بیشتر در خاک های ماسه ای- لومی که از لحاظ میزان پتاسیم، فسفر و درصد مواد خنثی شونده غنی تر است، رشد می کند که نسبت به استان گلستان، از قد گیاه کاسته و گل ها از شدت رنگ بیشتری برخوردارند و همچنین گونه ها از تنوع بیشتری برخوردار بوده به طوری که بیشتر گیاهان متعلق به عرصه های ایرانو-تورانی (48 درصد) و به ترتیب تیره های asteraceae (20 درصد) ، fabaceae (14 درصد) و lamiaceae (12 درصد) از بیشترین غنای گونه ای و به ترتیب فرم های رویشی ژئوفیت (42 درصد) و تروفیت (35 درصد) از غالبیت بیشتری برخوردار بودند. نتایج اتنوبوتانیکی نشان داد که فقط در استان مازندران از دم کرده گیاه به عنوان مسکن  و ضدعفونی کنند در درمان اسهال ، مسمومیت و استفراغ استفاده می شود. بیشترین مقدار فنل (07/0±36/1 میلی گرم معادل گالیک اسید در گرم) و فلاونوئید کل (05/0±82/0 میلی گرم معادل کوئرستین) و عملکرد آنتی اکسیدانی (32/4±16/80 درصد در وزن خشک) به ترتیب متعلق به عصاره استونی مستخرج از روش فراصوت در رویشگاه کوهستانی هزارجریب بود ه و اینکه ارتفاع رویشگاه ، نوع حلال و روش استخراج عصاره به طور مستقل بر پارامترهای اندازه گیری شده در سطح 1 درصد تاثیرگذار بود. [1]